2024 წლის იანვარ-სექტემბერში საქართველოს ბიუჯეტში თამბაქოს აქციზიდან მიღებული თანხა რეკორდული ტემპით, 31%-ით გაიზარდა და 921 მილიონ ლარს მიაღწია. წინა წელთან შედარებით აღნიშნული თანხა 221 მილიონი ლარით მეტია.
თამბაქოს აქციზი ორ ნაწილად იყოფა, მათგან პირველია სტანდარტული აქციზური მარკა, რომელიც კოლოფზე 1.7 ლარს შეადგენს, ხოლო მეორეა გადასახადის ადვალური კომპონენტი. ადვალური გადასახადი ცვლადია და ის თამბაქოს სარეალიზაციო ფასიდან დაითვლება და მთლიანი ღირებულების 30%-ს შეადგენს.
არსებული მდგომარეობით, ადვალური აქციზიდან მიღებული თანხა ფიქსირებულ აქციზს აჭარბებს. 2024 წლის 9 თვეში ადვალური აქციზიდან შესული თანხა 472 მილიონი ლარი იყო, ხოლო ფიქსირებული აქციზიდან 416 მილიონი ლარი. ხოლო ადგილობრივი წარმოების თამბაქოს აქციზმა 32.5 მილიონი ლარი შეადგინა.
თამბაქოს სარეალიზაციო ღირებულების რა ნაწილს შეადგენს გადასახადები?
თუკი არსებული მდგომარეობით კონკრეტული პროდუქტის ერთი კოლოფის სარეალიზაციო ფასი 8 ლარია, მასში 4.1 ლარი ფიქსირებულ და ადვალურ აქციზზე მოდის (1.70+2.40 ლარი), შესაბამისად აქციზის წონა საბოლოო ფასის 51%-ია. ამას ემატება დამატებული ღირებულების გადასახადი (სარეალიზაციო ფასის 18%), რომელიც 1.44 ლარს შეადგენს. შესაბამისად, ამ სამი გადასახადის – აქციზის და დღგ-ს ჯამი 5.54 ლარია (საბოლოო ფასის 69%), ანუ თამბაქოს რეალიზაციიდან ძირითად შემოსავალს თავად კომპანიის ნაცვლად სახელმწიფო ბიუჯეტი იღებს.
